معرفی دفتر نظام های بهره برداری:

دفتر نظامهای بهره برداری با تکیه بر پشتوانه سیاستهای حاکمیتی خود، عهده دار سازماندهی، ساماندهی، آموزش و توانمندسازی تولید کنندگان وبهره‌برداران بخش کشاورزی در قالب الگوهای متنوع نظام بهره برداری می باشد تا از این طریق بتواند، سیاست‌های کلان بخش کشاورزی را متناسب با اهداف ملی و منافع اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جامعه از طریق مدیریت منابع پایه تولید همانند آب و خاک و ایجاد ارتباط منسجم و کارآمد بین منابع انسانی بخش و شیوه بهره‌برداری اجرایی نماید. سه الگوی موجود نظامهای بهره برداری تحت پوشش این دفتر عبارتند از شرکتهای تعاونی تولید روستایی، شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای کشت و صنعت خصوصی است و برنامه ریزی برای شناسایی سایر الگوهای نظام بهره برداری نیز در برنامه کاری این دفتر قرار دارد. علاوه بر سه گروه مرتبط با الگوهای نظام بهره برداری و با توجه به اهمیتی که این دفتر برای توانمند سازی شرکتها از طریق توسعه کشاورزی مدرن و ارزیابی و پایش اقدامات انجام شده در سطح شرکتها قائل است گروه های زراعت و باغبانی و گروه ارزیابی شرکتها نیز در این دفتر فعال می باشند.

افزایش بهره وری منابع پایه بویژه آب و خاک، توسعه کشاورزی نوین، تدوین آیین نامه ها، دستورالعمل ها و شیوه نامه های مورد نیاز الگوهای مختلف نظام بهره برداری، تسهیل ارتباط و تعامل بین بخش دولتی و تولید کنندگان و بهره برداران بخش کشاورزی و سایر دستگاههای اجرایی کشور بویژه وزارت نیرو، ارائه پیشنهادات اصلاحی برای تدقیق قوانین و مقررات مرتبط، و نهایتاً بهبود وضعیت زندگی بهره برداران بخش کشاورزی، از جمله اقدامات این دفتر می باشد.

وظایف حاکمیتی دفتر نظام بهره برداری:

شرح وظایف دفتر نظام های بهره برداری:

1-مطالعه مستمر وضعیت موجود نظام های بهره برداری در بخش کشاورزی و تعیین نقاط ضعف و قوت و فرصت ها و تهدیدات آن به منظور استفاده در امر تدوین و استقرار نظام های فوق با همکاری واحدهای ذیربط.
2- تهیه و تدوین طرحها و برنامه های لازم برای بهنگام سازی و بهبود مستمر استانداردها، روشها و ساز و کارهای بهره برداری با استفاده از آخرین تجربیات و یافته های علمی و تخصصی دانش نظام بهره برداری کشاورزی.
3- ارتباط متقابل و مستمر و همکاری و هماهنگی لازم با معاونت های تخصصی وزارت متبوع در جهت ارزیابی و سنجش میزان اثر بخشی نظام بهره برداری و تعیین فاصله ها و شکاف ها بین وضع موجود و مطلوب.
4- انجام مطالعات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی تاثیر گذار برمیزان اثر بخشی نظام بهره برداری کشاورزی و تلاش در جهت متناسب سازی شیوه ها و روشهای بهره برداری با شرایط بومی و محلی هر منطقه.
5- اتخاذ تدابیر لازم به منظور طراحی، استقرار و بهینه سازی نظام چند سویه گردش اطلاعات در نظام بهره برداری بین بهره برداران و تولید کنندگان، سازمانها و تشکلهای مربوط به آنها با همدیگر و با نظام اجرایی و مدیریتی دولت در بخش کشاورزی در سطوح مختلف.
6- مطالعه به منظور شناخت روشهای نوین برقراری ارتباطات و انتقال یافته ها به کشاورزان و بهره برداران و روستائیان.
7- مطالعه مسائل و مشکلات کلیه واحدهای ذیربط در خصوص انجام فعالیتهای مربوط به بهره برداری و پیشنهاد مکانیزمهای مناسب برای حل مشکلات آنها.
8- تعیین نیازهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نظام های بهره برداری در بخش کشاورزی و سیاست گذاری و برنامه ریزی استراتژیک به منظور پاسخگوئی به آنها با همکاری و هماهنگی سایر معاونتهای ذیربط وزارت متبوع.
9- جمع آوری آمار و اطلاعات جامع در زمینه نظام بهره برداری بخش کشاورزی و تمرکز و طبقه بندی آنها به منظور استفاده در امر تدوین نظام بهره برداری.
10- تعین وتدوین اهداف، خط مشی، استراتژی و سیاستهای لازم به منظور جهت دادن در شکل گیری نظام بهره برداری مناسب در بخش کشاورزی توسط بخش غیر دولتی در چارچوب برنامه های پنجساله.
11- مطالعه بخش کشاورزی سایر کشورها جهت طراحی و تعیین واحدهای بهینه تولید در نظام های بهره برداری و پیشنهاد راهبردها و ضوابط مربوط در جهت تحقق تدریجی آنها.
12- سیاستگذاری، برنامه ریزی، نظارت، تصویب و ابلاغ ضوابط ، استانداردها و دستور العملهای نظامهای بهره برداری بخش کشاورزی
13- برنامه ریزی و تعیین اولویتهای سرمایه گذاری ، مطالعاتی و تحقیقاتی جهت تقویت تعاونیهای تولیدی ، شرکتهای سهامی زراعی و کشت وصنعتها
14- بررسی و تعیین خلاءها، نارسائیهای قوانین و مقررات وضوابط جاری نظامهای بهره برداری و ارائه پیشنهادات اصلاحی مورد نیاز به مراجع ذیربط
15- برنامه ریزی جهت ارتباط با مراکزتحقیقاتی ،دانشگاهی،مجامع وسازمانهای تخصصی مرتبط با امور نظامهای بهره برداری
16- برنامه ریزی جهت حمایت ازتوسعه تشکلهای دهقانی وواحدهای تعاونی
17- برنامه ریزی جهت ایجاد وراهبری سامانه مرکزی اطلاعات نظامهای بهره برداری بخش کشاورزی
18- برنامه ریزی وسیاستگذاری ،توانمند سازی اعضاء و ارکان گروههای هدف نظامهای بهره برداری
19- حمایت و راهبری نظام بهره برداری تعاونی تولیدی، صنعتی، تجاری، دهقانی و سنتی بخش کشاورزی
20- نظارت برطراحی و تدوین اصول حاکم بر نظامهای بهره برداری متناسب با شرایط اکولوژی، اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی
21- سیاستگذاری و همانگی جهت تامین تسهیلات بانکی و منابع اعتباری مورد نیاز تعاونیهای تولیدی، شرکتهای سهامی زراعی، کشت و صنعتها و تشکل های خرد و دهقانی
22- صدور مجوز تشکیل و توسعه فعالیت نظام های بهره برداری بخش کشاورزی.

اسناد بالادستی مرتبط با نظام های بهره برداری:

قانون تشکیل شرکت های سهامی زراعی مصوب 3/2/1352

اساسنامه شرکت‌های سهامی زراعی (مصوب 7/12/1390)

قانون تأسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها (مصوب 47/2/30)

قانون‌ تجدید تشکیلات و تعیین وظایف سازمانهای وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و انحلال وزارت منابع طبیعی (مصوب1350)

قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی (مصوب 15/11/1393)مجلس شورای اسلامی

آئین نامه اجرایی قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی مصوب 12/3/1400هیئت وزیران

سیاستهای کلی نظام در بخش کشاورزی ابلاغی 29/9/1391

سیاستهای کلی نظام در بخش آب تاریخ 3/11/79

قانون گسترش کشاورزی در قطبهای کشاورزی

آیین نامه اجرایی ماده 11 قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی(مصوب 9/4/1387)

آیین نامه اجرایی قانون جلوگیری از خردشدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی، اقتصادی

دستورالعمل ماده 12 آئین نامه اجرایی موضوع ماده 6 قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی، اقتصادی مصوب 21/11/85 مجمع تشخیص مصلحت نظام

برنامه ششم

افرایش بهره وری کشاورزی و منابع طبیعی مصوب 4/9/89

آئین نامه مصرف بهینه آب کشاورزی مصوب 6/11/ 1375

ابلاغیه های شماره37925/020 مورخ 94/12/94 و 7583/020 مورخ25/3/95 وزیر جهاد کشاورزی در خصوص طرح های ملی

قانون برنامه پنجم

شرح وظایف تفضیلی وزارت جهادکشاورزی مصوب 2/4/1381 هیات وزیران

قانون راجع به ضوابط مربوط به خرید اراضی مصوب 1352

قانون تمدید مهلت مقرر در ماده 6 قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی در حوزه عمل شرکت‌های تعاونی تولید روستایی(مصوب 7/4/1355)

کلیه بندهای لایحه قانون راجع به رفع مشکلات مربوط به تصفیه شرکت‌های سهامی زراعی و تعاونی های تولید روستایی(مصوب 20/11/1358)

تبصره 2 ماده 11 آیین نامه حمایت از تولید دانش ‎بنیان و اشتغال ‎آفرین در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، مصوبه هیات محترم وزیران به شماره10856/ت59704هـ مورخ 1401/1/27

سیاست‌های اجرایی توسعه نظام‌های بهره‌برداری

طرح‌های راهبردی دفتر نظام‌های بهره‌برداری: